De veiligheid van onze medewerkers staat voorop. Tijdens de uitvoering van de bouw- en infrawerkzaamheden kunnen gevaarlijke stoffen ontstaan en/of vrijkomen, waar maatregelen tegen genomen moeten worden. 

Hierbij kan gedacht worden aan:

• Houtstof; hout is een veel gebruikt bouwmateriaal. Bij het zagen, schuren en schaven van hout komt veel houtstof vrij. Houtstof bestaat uit hele kleine deeltjes hout en kan binnendringen in je huid, je luchtwegen en je ogen/oren waar het astma of huidontstekingen kan veroorzaken. Stof van hardhout is zelfs kankerverwekkend.
• Kwartsstof; Kwarts zit in zand en in de meeste natuurlijke gesteenten, dus in veel bouwmaterialen. Kwartsstof is heel fijn stof, dat niet of nauwelijks te zien is. Het bestaat uit hele kleine onoplosbare stofdeeltjes die diep in de longen terechtkomen en stoflongen (of silicose) kunnen veroorzaken. Kwartsstof is ook kankerverwekkend.
• Dieselmotoremissie; Dieselmotoren worden veel gebruikt in de bouw vanwege hun grote vermogen, de bedrijfszekerheid en het hoge rendement. Bij verbranding van diesel ontstaat een mengsel van stoffen. Deze dieselmotoremissie (DME) bestaat uit vaste deeltjes en gassen. Een deel van de deeltjes en gassen is schadelijk voor de gezondheid en kan oogirritatie maar ook b.v. hart- en vaataandoeningen veroorzaken. Daarnaast geeft het een verhoogde kans op longkanker en blaaskanker.
• Chroom-6; Chroom-6 is een zwaar metaal dat voorkomt in gesteente, planten, dieren en de bodem. Chroom-6 bindt zich altijd met een andere stof, zoals zuurstof en daarom wordt er altijd gesproken over "Chroom-6-verbinding". Chroom 6 is corrosief (agressief bijtende stof) voor de ogen, de huid, de ademhalingswegen en bij inname via de mond. De directe effecten van blootstelling zijn irritatie van huid, luchtwegen en aan het maagdarmkanaal. Bij langdurige blootstelling kan Chroom-6 leiden tot long- of neuskanker, longfibrose, astma en huidallergie.
• Asbest; Asbest is een vezel die in andere materialen zijn verwerkt in een groot aantal producten. Het materiaal werd vaak gebruikt omdat het goedkoop was en over goede eigenschappen beschikt, zoals: brandwerend, schimmelwerend, verrot niet. Tegenwoordig mag er volgens de wet geen asbest meer worden toegepast. Het komt jammer genoeg nog vaak voor dat men asbest vindt in gebouwen of objecten die voor 1994 gebouwd zijn. Daarnaast is het ook mogelijk dat je asbest in de bodem tegen kan komen. Asbestvezels kunnen stoflongen en longkanker veroorzaken.
• Lasrook; Lasrook is de verzamelnaam voor het mengsel van gassen, dampen en deeltjes dat vrijkomt bij lassen en processen die daarop lijken. Denk bijvoorbeeld aan slijpen, ablatie en thermisch snijden. Directe effecten op de gezondheid kunnen zijn: irritatie van de luchtwegen, metaaldampkoorts en astmatische bronchitis. Ook kunnen heesheid, keelpijn en oogirritaties optreden. Bij lassen van roestvrij staal (RVS) kan ook het kankerverwekkende chroom-6 vrijkomen. Op de lange termijn brengt blootstelling aan lasrook soms een verhoogde kans op longkanker met zich mee. Ook is een verhoogde kans op een miskraam vastgesteld bij vrouwen die (partner van een) roestvast-staal-lasser (rvs-lasser) zijn.

Het effect van stof op de gezondheid is afhankelijk van een aantal factoren: 

• de schadelijkheid van het stof;
• de hoeveelheid (concentratie) stof in de lucht;
• hoe lang men in het stof moet werken; 
• de gevoeligheid voor stof; 
• de zwaarte van het werk. 

Bij zwaar werk wordt dieper ingeademd waardoor meer stof wordt ingeademd. Gezondheidsklachten kunnen direct optreden, maar ook pas na jaren verschijnen en/of verergeren na langdurige blootstelling.

Acute gezondheidseffecten kunnen ook voorkomen:

• Inademen van stof of aerosolen; acute schade aan longwegen en longen;
• Acute blootstelling aan hoge concentraties irritatie aan neusslijmvlies;
• Stof in de ogen, kan leiden tot ontstekingen en vertroebeling (hoornvlies schade);
• Bij huidcontact kunnen zweren en ontstekingen aan de huid voorkomen.

Het is belangrijk om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen zo laag mogelijk te houden. Hiervoor zijn maatregelen nodig volgens de arbeidshygiënische strategie of het STOP-principe: Substitutie (vervanging), Technische maatregelen, Organisatorische maatregelen en als het echt niet anders kan, Persoonlijke beschermingsmiddelen.

Op volgorde van belangrijkheid zijn dit mogelijke maatregelen:

Arbeidshygiënische strategie (STOP-principe)

1. Substitutie: Aanpak of vervanging bij de bron –  Bijvoorbeeld toepassen van kwartsvrij materiaal, voorkom boorwerkzaamheden door te werken met prefab materialen of vervanging van een dieselmotor door bijvoorbeeld een elektromotor;
2. Technische maatregelen: Bijvoorbeeld verlagen van overdracht van het gevaar – plaatselijke afzuiging en afvoer lucht, nat houden van product;
3. Organisatorische maatregelen: Bijvoorbeeld scheiding van mens en bron gevaarlijke stoffen – indeling bouwterrein en planning werkzaamheden zodat medewerkers gescheiden zijn van de bron van de gevaarlijke stoffen;
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: Bijvoorbeeld toepassen van stofmaskers, handschoenen, beschermende kleding.

Je kunt ook meerdere maatregelen combineren.

Algemene hygiënische gedragsmaatregelen;

• Zorg voor zoveel mogelijk stof vrij werken.
• Spreek een collega aan, indien hij de maatregelen niet neemt, jij staat dan namelijk in het stof wat hij veroorzaakt……
• Kun je niet veilig werken, waarschuw dan je leidinggevende.
• Denk bij alle soorten werkzaamheden ook aan hygiënemaatregelen, zoals het wassen van de handen voor toiletbezoek, eten, drinken en roken. Eet, drink en rook nooit op de werkplek.

• Toolbox Asbest Volandis
  
• Beheersregime Chroom VI Rijkswaterstaat
  
• A-Blad DME
  
• A blad Houtstof
  
• Toolbox Kwartsstof Volandis
  

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Werk jij altijd stofvrij? 
2. Heb jij wel eens een collega aangesproken die niet stofvrij aan het werk was? 
3. Heb je wel eens last gehad van gezondheidseffecten naar aanleiding van blootstelling aan stof?